سبب‌شناسی سرطان و راهکارهای پیشگیری از منظر طب ایرانی
مسئول حوزه طب سنتی معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، با تأکید بر نقش پررنگ عوامل سبک زندگی در بروز سرطان گفت:مطالعات متعدد نشان می‌دهد تنها ۵ تا ۱۰ درصد از سرطان‌ها ناشی از نقص‌های ژنتیکی هستند، در حالی که ۹۰ تا ۹۵ درصد موارد به عواملی همچون رژیم غذایی نامناسب، کم‌تحرکی، مصرف دخانیات و الکل، عفونت‌ها و سموم محیطی مرتبط است.
دکتر زهرا نیک اختر در گفت‌وگو با وب‌دا اظهار کرد:سرطان در کشورهای صنعتی پس از بیماری‌های قلبی و عروقی، دومین علت مرگ‌ومیر است و در ایران پس از بیماری‌های قلبی و حوادث، در رتبه سوم قرار دارد. روند فزاینده بروز سرطان و بار اقتصادی و اجتماعی آن، ضرورت توجه به پیشگیری و اصلاح سبک زندگی را دوچندان کرده است.
دکتر نیک‌اختر با اشاره به شواهد اپیدمیولوژیک متعدد افزود:رژیم غذایی یکی از مهم‌ترین عوامل تعیین‌کننده خطر ابتلا به سرطان است. تغذیه و عادات غذایی بر بروز، پیشرفت و حتی پاسخ درمانی سرطان تأثیر مستقیم دارند.
طب ایرانی؛ رویکردی جامع برای حفظ سلامت و پیشگیری از بیماری‌ها
به گفته این متخصص، طب سنتی ایران از غنی‌ترین نظام‌های پزشکی جهان است که سلامت را در گرو رعایت شش اصل ضروری زندگی سالم می‌داند: هوای پاک و محیط زیست سالم،تغذیه صحیح و اصولی، خواب و استراحت کافی،فعالیت بدنی متعادل،دفع منظم مواد زائد بدن و سلامت روان
وی تأکید کرد: با رعایت این اصول می‌توان از بروز بسیاری از بیماری‌ها از جمله سرطان پیشگیری کرد.
دکتر نیک‌اختر با اشاره به این‌که در طب ایرانی یکی از علل قابل‌پیشگیری سرطان، تجمع مواد غیرطبیعی در بدن است، گفت:مصرف زیاد غذاهای سرخ‌کردنی، مانده، فرآوری‌شده، قارچ‌ها و گوشت‌های دودی یا نمک‌سود باعث تولید اخلاط غلیظ و ناسالم می‌شود. در مقابل، رژیم‌های غذایی مبتنی بر اصول طب ایرانی با هدف کاهش تولید مواد سوداوی، می‌توانند در پیشگیری از بروز سرطان مؤثر باشند.
وی افزود:در این رژیم‌ها، استفاده از غذاهای با هضم آسان و تولید اخلاط سالم توصیه می‌شود؛ مانند نان گندم خوب‌پخته، گوشت بره، بزغاله یا مرغ خانگی، ماهی کوچک تازه، شیر تازه، روغن بادام، آش و سوپ جو یا کدو، و سبزی‌ها و میوه‌هایی چون کاهو، تره، شوید، چغندر، خرفه، انار، زیتون و خیار.
توصیه‌های غذایی و تدابیر سبک زندگی برای کاهش خطر سرطان
مسئول حوزه طب سنتی معاونت بهداشتی تأکید کرد:مواد غذایی غلیظ و سودا‌زا مانند عدس، کلم قمری، گوشت گاو، بادمجان، پنیر کهنه، سوسیس، کالباس، غذاهای شور و سرخ‌شده، سیر و پیاز خام باید محدود شوند. روش‌های پخت سالم مانند بخارپز و آب‌پز به‌جای سرخ‌کردن، و پرهیز از مصرف غذاهای مانده و منجمد توصیه می‌شود.
وی ادامه داد:در کنار تغذیه صحیح، خواب کافی (۶ تا ۱۰ ساعت برای بزرگسالان) بین ساعت ۱۰ شب تا طلوع آفتاب، ورزش متعادل، پرهیز از هیجانات شدید روحی، رعایت تدابیر متناسب با تغییرات فصلی و مقابله با آلودگی هوا از ارکان حفظ تعادل مزاج و پیشگیری از بیماری‌ها هستند.
دکتر نیک‌اختر با اشاره به اهمیت پاکسازی بدن گفت:عدم دفع مناسب مواد زائد مانند خلط سودا باعث برهم‌خوردن تعادل مزاج و تجمع سموم در بدن می‌شود. درمان یبوست، تنظیم قاعدگی و درمان اصولی هموروئید از روش‌های کمک‌کننده در دفع مواد زائد و کاهش خطر بیماری‌های توموری است.
وی تصریح کرد:در طب ایرانی، حفظ سلامت و پیشگیری بر درمان مقدم است. علاوه بر پرهیزهای غذایی، استفاده از مواد غذایی متعادل‌کننده مزاج، کنترل استرس‌های روانی، خواب کافی و فعالیت بدنی مناسب، روند رشد تومور را کند کرده و در حفظ سلامت عمومی بدن نقش دارد.
دکتر نیک‌اختر در پایان خاطرنشان کرد:پیشگیری از سرطان با تکیه بر اصول شش‌گانه طب ایرانی، تغذیه سالم و اصلاح سبک زندگی نه‌تنها با مبانی علمی روز هم‌راستا است، بلکه می‌تواند الگویی مؤثر و بومی برای کاهش بروز این بیماری در جامعه ایرانی باشد.