لیست عنوان و خلاصه پایان نامه های رشته داروسازی سنتی

دانشکده طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید بهشتی

رساله جهت دریافت درجه دکترای تخصصی داروسازی سنتی

عنوان بررسی اثر تعدادی از گیاهان مسخن ضد نسیان مورد استفاده در طب سنتی ایران بر حافظه و یادگیری در مدل هایپوترمیک موش صحرایی

اساتید راهنما:دکتر محمود مصدق،دکتر ابوالحسن احمدیانی

اساتید مشاور:دمتر لیلا درگاهی،مهندس محمد کمالی نژاد

نگارش:دکتر محمد مهدی احمدیان عطاری

سال تحصیلی93-92                 شماره پایان نامه:120

چکیده فارسی:

بیماری آلزایمر شایع ترین زیر گروه بیماری های زوال عقل و یک بیماری نورودژنراتیو پیشرونده است که در نهایت به مرگ بیمار منتهی می شود.اگرچه در دهه های اخیر تلاشهای زیادی برای شناخت دقیق پاتولوژی این بیماری صورت گرفته است:اما این تلاشها منجر به آشکار شدن کامل مکانیسم بیماریزایی آلزایمر نشده است.با توجه به ناشناخته ماندن علل اصلی بیماری آلزایمر ، اکثر تلاشهای درمانی،به شکل گیری درمانهای علامتی یا کم اثر منجر شده و به نظر می رسد مهمترین گام در جهت درمان بیماری آلزایمر باید تلاش برای شناخت بهتر اتیولوژی و پاتولوژی بیماری آلزایمر باشد. طب سنتی ایران نسیان را به عنوان یک بیماری مستقل می شناخته و اتیولوژی خاصی برای آن در نظر میگرفته است.بر مبنای طب سنتی،سرد شدن مغز می تواند منجر به بروز نسیان گردد.بر همین اساس،طب سنتی گرم کردن مغز را به عنوان راه حل معالجه نسیان در نظر گرفته است.مشاهدات جدید علمی نیز شواهدی را در اختیار می گذارند که نشان می دهد هایپوترمی میتواند به برخی از مشخصه های مولکولی آلزایمر مانند هایپر فسفریلاسیون پروتئین تاو بیانجامد.بنابراین اگر نسیان معادل بیماری آلزایمر باشد،هایپوترمی مغز نیز   می تواند به عنوان یکی از اسباب احتمالی بیماری آلزایمر مطرح شوند.در چنین حالتی راهکارهای سنتی می توانند در درمان آلزایمر مطرح شوند. با توجه به مطالب فوق،این مطالعه در نظر دارد 1) رابطه احتمالی بین علایم و نشانه های نسیان و آلزایمر را بررسی نماید:2)در صورت وجود رابطه در مرحله 1،با کمک مدل حیوانی رابطه پاتوفیزیولوژیک بین نسیان وآلزایمر را روشن نماید.و3)در صورت شباهت پاتوفیزولوژیک،نقش گرم کردن مغز با روشهای سنتی را در درمان آلزایمر بررسی نماید.

برای انجام مرحله اول،علایم و نشانه های بیماری نسیان از منابع معتبر طب سنتی ایران استخراج گردید و با علایم و نشانه های آلزایمر مقابله شد. همچنین روشهای درمانی نسیان شامل روشهای غیر دارویی و روشهای دارویی از این منابع استخراج گردید.در مرحله دوم،اثر سرمای مزمن بر یادگیری و به یادآوری موش صحرایی با کمک مار ابی موریس سنجیده شد. در این مرحله،تغییرات مولکولی و بافتی مغز موش در کنار تغییرات رفتاری مورد بررسی قرار گرفت. در مرحله سوم،اثر داروهای گرم کننده مغز بر نقص یادگیری و حافظه ناشی از سرما با استفاده از ازمونهای رفتاری و مولکولی بررسی شد.

نتایج مطالعات کتابخانه ای نشان می دهد بین علایم و نشانه های نسیان سرد و خشک و بیماری آلزایمر شباهت زیادی وجود دارد تا آنجا که میتوان این دو بیماری را معادل یکدیگر قرار داد.درمان نسیان در طب سنتی شامل روشهای غیر دارویی(مانند تغییر شیوه زندگی و تغذیه درمانی) و روشهای دارویی (شامل تجویز داروهای گرم کننده مغز) می شود.در طی 800 سال،تعداد داروهای ضد نسیان در طب سنتی ایران از 24 به 130 قلم افزایش داشته که نشانگر یک رشد 240 درصدی است.

نتایج آزمون رفتاری نشان می دهد سرمای مزمن 14 روزه سبب بروز نقص در یادگیری و به یادآوری می شود.بررسی فاکتورهای مولکولی نشان می دهد سرمای مزمن سبب افزایش هایپرفسفریلاسیون تاو،افزایش فاکتورهای آپوپتوتیک مانند نسبت Bax/Bcl2 و Caspase3، و کاهش COX-II می گردد.بررسی بافت شناسی وجود رسوبات بتاآمیلوئیدی را در کورتکس اکتورینال و ناحیه CA4 هیپوکمپ نشان میدهد.

نتایج این مطالعه نشان می دهد سرد شدن مغز می تواند سبب بروز نقص در یادگیری و به یادآوری گردد.فاکتورهای مولکولی و بافتی نشان می دهند نقص حافظه ناشی از سرما از نظر پاتولوژیک مشابه بیماری آلزایمر است و می توان از مدل «نقص حافظه متعاقب هایپوترمی» برای بررسی بیماری آلزایمر و داروهای آن استفاده کرد.ویژگی این مدل در کم هزینه بودن، و عدم نیاز آن به ابزارهای خاص فارماکولوژیک و آزمایشگاهی می باشد.با توجه به ماهیت بیماری آلزایمر به عنوان یک بیماری دیرپا،القای نقص یادگیری و حافظه با هایپوترمی مزمن وجه مثبت دیگر این مدل در شبیه سازی پاتوژنز آلزایمر است.با توجه به همخوانی این مدل با مبانی طب سنتی ایران،این مدل می تواند برای بررسی اثر ضد آلزایمر داروهای مسخن ضد نسیان مورد استفاده قرار گیرد.

واژگان کلیدی:طب سنتی ایران،نسیان،بیماری آلزایمر،مدل حیوانی،گیاهان مسخ