لیست عنوان و خلاصه پایان نامه های رشته طب سنتی ایرانی

دانشگاه علوم پزشکی تهران دانشکده طب سنتی

پایان نامه برای دریافت دکتری تخصصی داروسازی سنتی

عنوان پایان نامه بررسی تحلیلی و تدوین قوانین داروسازی سنتی و تهیه یک فرمولاسیون دارویی

با تکیه بر آثار ابن نفیس

دانشجو:بهجت جوادی

اساتید راهنما:دکتر محمد مهدی اصفهانی-دکتر سید احمد امامی-دکتر امید رجبی

استاد مشاور:دکتر غلامرضا امین

بهمن ماه 91                          

"حق استفاده از مفاد پایان نامه برای دانشگاه علوم پزشکی تهران کحفوظ است"

چکیده

ابن نفیس یکی از قله های رفیع علمی در قرن هفتم هجری است و در شمار تیزهوشترین و مطلع ترین دانشمندان این قرن به شمار می آید.کتاب الشامل فی الصناعه الطبیه یکی از مهمترین تالیفات وی می باشد. به تازگی نسخه خطی ارزشمند و ظاهرا منحصر به فردی از جزء اول از فن سوم کتاب مزبور که تا به امروز مفقود بوده، یافت شده است.این بخش شامل مطالب سودمندی در مورد داروشناسی و اصول و مبانی داروسازی سنتی می باشد.همچنین در بردارنده برخی قوانین کلی مربوط به داروهای مفرده و نیز مطالبی پیرامون حیات گیاهی،شیمی داروهای معدنی،کنترل کیفی داروهای طبیعی و برخی محاسبات مربوط به داروسازی  می باشد.در این پایان نامه،به تصحیح، تحقیق و بازخوانی کتاب مزبور پرداخته می شود.

گردآوری و تدوین قوانین داروسازی سنتی با تاکید بر آثار ابن نفیس بخش دیگری از پایان نامه حاضر می باشد. تعریف دارو وکیفیت،چگونگی اثر داروها در بدن،مزاج داروهای مفرد و مرکب،اجسام مرکب المزاج،چگونگی نفوذ داروها به بدن،انواع داروها،ارتباط اثر با دوز دارو،درجه داروها،انواع استدلال به مزاج و قوای داروها،بررسی اثرات منسوب به هر یک از کیفیات چهارگانه و صورت نوعیه،ترکیب اثرات داروها،روش گزینش انواع داروها و انواع اشکال دارویی از جمله مطالب بحث شده در این کتاب می باشند.

گیاه اسطوخودوس از مهمترین گیاهان مورد استفاده در طب سنتی می باشد.این دارو در درمان مالیخولیا،صرع،رعشه،و همه بیماریهای عصبی سرد بسیار سودمند است. تهیه این فرمولاسیون شربت اسطوخودوس و بررسیهای مرتبط با آن بخشی از موضوع این پایان نامه می باشد.اسانس حاصل از اندامهای هوایی گیاه اسطوخودوس دارای 38 ترکیب است که عمده ترین آنها عبارت از 1و8-سینئول(4/28%)،بورنئول(22%)و کامفور(1/16%) می باشد.همچنین اسانس استخراج شده از عصاره آبی اسطوخودوس حاوی 16 جزء است که مهمترین آنها عبارت از 1و8-سینئول(8/18%)بورنئول(5/11%) و کامفور(3/8%) می باشد.

شربت اسطوخودوس تهیه شده،فرآورده ای کاملا همگن،شفاف و خوش طعم می باشد.افزودن کتیرا به این فرمولاسیون،علاوه بر افزایش ویسکوزیته آن،باعث کاهش عوارض جانبی گیاه اسطوخودوس می گردد. هر دوز از این شربت (20میلی لیتر)محتوی 2 میلی لیتر عصاره غلیظ شده است که حاوی 94/19 میلی گرم فنول تام و 65/13 میلی گرم فلاونوئید است.مقادیر بالای ترکیبات فنولی و فلاونوئیدها توجیه کننده اثرات ضد صرع و آنتی اکسیدان این گیاه است.

آزمایش بررسی کارآیی محافظت ضد میکروبی نشان می دهد که ماده محافظ میکروبی مورد استفاده در فراورده شربت (متیل پارابن و پروپیل پارابن)،دارای کارآیی کافی می باشد.

کلمات کلیدی : الشامل  فی الصناعه الطیبه،قوانین داروسازی سنتی،شربت اسطوخودوس