تجهیزات آزمایشگاه دانشکده طب ایرانی مشهد
وسایل و تجهیزات موجود |
|
دستگاه فور |
فور فندار |
سوکسله |
آون خلا |
پرس |
روتاری |
بن ماری |
بن ماری شیکردار |
وزنه 200 گرمی |
وزنه 2000 گرمی |
استیرر |
مگنت استیرر |
آسیابکن |
هیتر |
آب مقطرساز |
اسپکتروفتومتر |
الکتروسونیک |
آبمیوهگیری |
غذاساز |
سانتریفیوژ |
آسیابکن |
دسیکاتور |
کوره |
pH متر |
اتوکلاو |
هود میکروبی |
پمپ خلا |
|
دستگاه تقطیر:
تقطير برگرفته از واژه لاتین distillate به معنای تبخیرکردن مایعات به وسيله گرما است. آب مقطرگیری كه دستگاه تقطيرآب نيز ناميده مي شود، و استفاده آزمایشگاهی دارد، آب شرب را طي مراحلي كه شامل تبخير و سرد كردن است، خالص مي كند. در نتيجه اثر انرژي گرمايي كه در فاز مايع بر آب اعمال ميشود، آب به بخار تبديل ميگردد. اين امر سبب میشود كه مولكولهاي آب از ديگر مواد مخلوط جدا شود. بخارات آب پس از عبور از كندانسور، جايي كه بخار سرد می شود، دوباره به فاز مايع تغيير حالت مي دهد و درنهايت در يك ظرف ذخيره جمع آوري مي شود. آب مقطر در مقايسه با آب شرب خالص و بدون آلودگي است. تقطیر Distillation: آب مقطر (تقطیر شده) توسط یک فرایند تقطیر تولید شده و دارای رسانایی الکتریکی (Electrical Conductivity) بیش از 11 میکرو ثانیه بر سانتی متر µS/cm بوده و کل مواد جامد حل شده در آن کمتر از 10 میلی گرم بر لیتر mg/liter میباشد.
موارد استفاده از دستگاه تقطير:
دستگاه تقطير آب خالص را از آب شور یا آب شرب تهيه میکند.
در آب خالص نبايد مواد معلق وجود داشته باشد. از آب خالص در آزمایشگاهها، مراحل شستشو، استریليزاسيون و مراکز برنامهریزی غذایی استفاده ميشود. هرچه مراحل خالصسازی پیشرفته تر باشد، آب مقطر با درجه خلوص بالا تولید میشود. براي مثال، تهيه محلولها و مواد بيولوژي، مستلزم داشتن آب با درجه خلوص بالا است. آبی که در آزمایشگاه مورد استفاده قرار میگیرد.
کلونجر:
کلونجر دستگاهی است که به روش تقطیر براي استخراج اسانس از گیاهان دارویی مورد استفاده قرار می گیرد.
اجزاء دستگاه کلونجر:
- هیتر: با قابلیت تنظیم دما و با استفاده از آن محلول به دماي جوش خواهد رسید.
- بالن ته گرد: تا بتواند حرارت را بطور کامل دریافت کند و به محلول منتقل کند.
- کندانسور: براي خنک کردن بخارات و انجام میعان بهتر
- لوله دوطرفه: براي برگشت مایعات حین اسانس گیري
- لوله مدرج تجمع اسانس: براي جمع آوري کامل اسانس بوده و تخمین مقدار حجم آن و نیز بوسیله شیر انتهاي لوله مذکور امکان تخلیه اسانس وجود خواهد داشت
در این دستگاه ابتدا عمل تبخیر و سپس عمل میعان انجام می شود. عمل میعان بوسیله بخش کندانسور دستگاه انجام می شودکه براي خنک کردن آن از جریان آب معمولی استفاده میشود، یعنی آب در اطراف لوله حاوي بخار در جریان است و آن را خنک میکند، به این صورت که لوله ورودي آب از پایین و لوله خروجی آب از بالاي آن میباشد تا تمام مخزن کندانسور خنک شود.
لولهاي که در آخر حاوي اسانس خواهد بود مانند یک پیپت است و یک شیر براي خروج مواد دارد و لولهاي دیگر در سمت بالا است که باید حین کار با دستمال پوشانده شود طوري که مقداري بخار بتواند خارج بشود.
سوکسله:
به انگلیسی (Soxhlet extractor): یکی از ابزارهای آزمایشگاهی است که توسط شیمیدان آلمانی فرانس فون سوکسله به آلمانی Franz von Soxhlet)): در سال 1879 میلادی اختراع شد. این وسیله آزمایشگاهی که معمولاً از شیشه ساخته میشود، برای جداسازی چربی ها (لیپیدها) از مواد جامد مورد استفاده قرار میگیرد.
این روش در اصل برای استخراج چربیها از مواد جامد طراحی شده بود با این حال استخراج سوکسله به استخراج چربیها محدود نشده است برای انجام سوکسله نیاز هست که ترکیب مورد نظر حلالیت محدودی در یک حلال داشته باشد و ناخالصیها در آن حلال نامحلول باشند. درصورتی که ترکیب مورد نظر حلالیت قابل توجهی در یک حلال داشته باشد میتوان با یک تصفیه ساده ترکیب را از مواد نامحلول جدا کرد. بطور معمول مواد جامدی که حاوی مقداری از ترکیب مورد نظر هستند در داخل یک انگشتانه که از یک کاغذ صافی ضخیم درست شدهاست پر شده و در اتاقک اصلی استخراج جا گذاری میشود. سوکسله استخراجکننده روی یک فلاسک حاوی حلال مورد استفاده قرار میگیرد سوکسله مجهز به یک کندانسور است حلال در حال برگشت به پایین گرم میشود بخار حلال بوسیله بازوی تقطیر به بالا منتقل میشود و سر ریز آن به اتاقک انگشتانه حاوی مواد جامد میریزد کندانسور باعث میشود که هر قطره بخار سرد شده حلال به داخل محفظه حاوی ماده جامد برگردد. حلال گرم به آرامی محفظه حاوی ماده جامد را پر میکند. مقداری از ترکیب مورد نظر در حلال گرم حل خواهد شد. وقتی که مخزن سوکسله بطور کامل پر شد این محفظه ، بصورت خودکار توسط سیفون جانبی تعبیه شده، تخلیه میشود و حلال دوباره به داخل محفظه تقطیر می ریزد. شاید لازم باشد که این چرخه ساعتها یا روزها تکرار شود. در هر چرخه بخشی از مواد غیر فرار در حلال حل می گردند. پس از چرخههای زیاد ترکیب مورد نظر در ظرف تقطیر غلیظ میشود. مزیت این سیستم این است که به جای استفاده از مقدار زیادی از حلال، همان حلالی که از داخل نمونه عبور کرده دوباره بازیافت میشود . پس از استخراج،حلال با استفاده از یک اپراتور گردنده حذف میشود و حاصل کار، ترکیب مورد نظر است. بخش غیر محلول از جامد، داخل انگشتانه باقی می ماند که معمولاً دور انداخته میشود.
pH متر:
اسامی مترادف با کاغذ pH سنج: کاغذ صافی ، کاغذ تورنوسل ، کاغذ لیتموس.
یکی از مواد شناساگر برای سنجش اسید و باز در آزمایشگاه می باشد، این کاغذ برای اندازه گیری درجه اسیدی یا بازی بودن محلول ها و مایعات به کار می رود. pH یک محلول پارامتری برای نمایش میزان غلظت یون H +در محلول هاست و این عدد می تواند از 0 تا 14 متغیر باشد که صفر نشان دهنده قویترین اسید و 14 معرف قویترین باز میباشد و 7 نیز pH آب خالص میباشد. برای نمایش طیف اعداد 0 تا 14 از طیف رنگین کمان استفاده می کنند بدین صورت که 0 را با قرمز و 14 را با رنگ آبی تیره نمایش میدهند.
ترازوی آزمایشگاهی:
ترازو آزمایشگاهی به ترازوی دیجیتالی اطلاق میگردد که با دقت بسیار بالایی توزین را انجام میدهد و دارای شرایط آزمایشگاهی میباشد، این ترازو دارای انواع گوناگونی است که برای محاسبات آزمایشگاهی طراحی شده است . ترازوی دیجیتال آزمایشگاهی در سراسر جهان یکی از مهم ترین ابزار سنجش می باشد و به دلیل اینکه این ترازو در آزمایشگاه ها جهت ترکیب دارو جهت تولید دارویی جدید یا تولید مواد شیمیایی از ترکیب چندین گروه شیمیایی به کار می رود دقت فوق العاده حساس توزین است و ترازو باید در تمام مدت توزین حساسیت دقیق داشته و کالیبره ی ترازو نیز کاملا دیجیتال باشد تا در صورت خارج شدن ترازو از حالت کالیبره به صورت اتوماتیک و خودکار به حالت کالیبره باز گردد تا ترکیب مواد دچار اختلال نگردد .
همزن مغناطیسی:
به انگلیسی magnetic stirrer: یا magnetic mixerاز ابزارهای آزمایشگاهی بوده که برای مخلوط کردن مایعات در آزمایشگاه از آن استفاده میشود.
در این نوع همزن میله کوچکی به نام (stir bar) در داخل ظرف مایع مثلا) ارلن( قرار میگیرد. سپس ظرف مایع بر روی صفحهای قرار داده میشود که زیر آن محوری با خاصیت مغناصیسی در حال چرخش است، این محور میله داخل ظرف را بدون تماس فیزیکی و به وسیله نیروی مغناطیسی به گردش در میآورد. در برخی از انواع همزن مغناطیسی عمل گرم کردن و همزدن مایع بصورت همزمان انجام میشود، به این ترتیب که صفحهای که ظرف مایع بر روی آن قرار دارد گرم شده و مایع در حال چرخش را گرم میکند.
آون ساده:
از «آون» یا «فور خشک کننده» در آزمایشگاه ها به منظور خشک کردن و استریل کردن ظروف شیشهای و فلزی استفاده میشود. کارخانجات سازنده ، به منظور انجام فعالیتهای مختلف ، انواع گوناگونی از این وسیله را طراحی نمودهاند.
در برخی از آن ها ، انتقال گرما به طور خود به خود و طبیعی صورت میگیرد ؛ در حالی که در برخی انواع دیگر از این وسیله ، انتقال گرما با استفاده از پنکه و یا از خاصیت سبک بودن هوای گرم و سنگین بودن هوای سرد ، به منظور جابجایی هوای درون آون استفاده میشود.
به طور معمول ، آونها در محدوده حرارتی بین دمای اتاق تا ۳۵۰ درجه سانتیگراد کار میکنند. اگرچه انواعی از فورها هستند که تا دمای ۶۰۰ درجه سانتیگراد را نیز تأمین مینمایند. از آونها با اسامی «آون هوای داغ» و یا «گرم خانه» نیز یاد میشود.
کاربرد آون:
از آون به منظور استریل یا خشک کردن وسایل شیشهای و یا فلزی که در آزمایشگاه به کار میرود ، استفاده میشود. استریل و خشک کردن وسایل فلزی تمیز شده با کمک حرارت و در دمای ۱۸۰ درجه سانتیگراد به مدت ۲ ساعت صورت میگیرد.
با افزایش تدریجی دمای آون ، رطوبت موجود در وسایل شیشهای تبخیر شده و بنابراین موجب از بین رفتن هر گونه فعالیت بیولوژیکی خواهد شد.
اجزای تشکیل دهنده آون:
محفظه داخلی: این محفظه،محل قرار گرفتن وسایل مورد استفاده جهت استریل شدن بوده که اغلب از جنس استیل ضد زنگ و مقاوم در برابر حرارت بالا است. این محفظه همچنین محل قرار گرفتن سنسور دما و ترموکوپل است.
المنتهای گرم کننده: این اجزا جهت تأمین حرارت مورد نیاز فور پیش بینی شدهاند و اغلب در مجاورت جداره خارجی فور و در تماس با آن قرار گرفتهاند تا دمای داخل فور را به میزان مورد نیاز افزایش دهند. در داخل هر فور ، بسته به نوع و مدل دستگاه و همچنین بسته به توان الکتریکی آن ، یک یا دو عدد المنت قرار میگیرد. این المنتها اغلب از نوع فنری بوده و درون یک پوشش از جنس سرامیک نسوز قرار میگیرند تا از انتقال جریان الکتریکی به محفظه فور و اتصال نمودن آن جلوگیری شود.
عایقهای حرارتی: این عایقها به منظور جلوگیری از هدر رفتن انرژی حرارتی و سرد شدن سریع محفظه داخلی و همچنین جلوگیری از گرم شدن بیش از حد محفظه خارجی و مدارهای الکتریکی و نیز محیط بیرون تعبیه شده که اغلب از جنس پشم شیشه است.
سیستم کنترل و نمایش دمای داخل محفظه: بسته به نوع فور مورد استفاده ، این دو سیستم میتواند کاملا مجزا و یا در یک سیستم یکپارچه تأمین شده باشد. سیستم نمایش دمای داخل محفظه میتواند یک دماسنج عقربهای ، دماسنج جیوهای و یا یک برد الکتریکی به همراه سنسور حرارتی و نمایشگر دیجیتال باشد. سیستم کنترل دما نیز بسته به نوع دستگاه میتواند به صورت ترموکوپلهای فلزی ، جیوهای و یا سیستمهای میکروپروسسوری مشتمل بر سنسورهای دقیق باشد؛ در این صورت سیستم نمایش و کنترل دما میتواند در هم ادغام شود.
سیستمهای حفاظتی: بسته به نوع دستگاه سیستمهای حفاظتی الکتریکی و حرارتی جهت حفاظت کاربران و دستگاه و محتویات آن پیشبینی میشود. فیوزهای الکتریکی برای قطع جریان در موارد اضطراری ، سیستم قطع جریان در زمان بالا رفتن بیش از حد دما (به هنگام عمل نکردن سیستم کنترل دما) و … از جمله این سیستمها است.
آون فن دار:
فور ( Dry Heat ) به فرانسوی (Four ) یا اجاق گرمای خشک در پزشکی نام یک دستگاه آزمایشگاهی برای ضدعفونی و استريليزاسيون تجهیزات آزمایشگاهی و وسایل فلزی آزمایشگاه میباشد.
فور (آون) دستگاه آزمایشگاهی است که دارای محفظه استیل می باشد و توسط المنتهای اطراف محفظه ایجاد حرارت قابل کنترل c˚50 الی c˚200 با دقت c˚2 ± نموده که جهت استریل و خشک نمودن وسائل پزشکی و آزمایشگاهی در کلیه آزمایشگاه های تشخیص طبی و کنترل کیفی قابل استفاده می باشد.
در این دستگاه آزمایشگاهی با تنظیم حرارت خشک ۱۸۰-۱۶۰ درجه سانتی گراد ، پس از ۲ ساعت وسایل استریل میشود. دستگاه فور را با نام آون ( OVEN ) ، درایر ، خشک کن ، استریل خشک و هات ایر آون نیز می شناسند. دارای فن جهت سیرکوله کردن هوای داخل محوطه می باشد.
دارای ترموستات و تایمر و ترمومتر دیجیتال
دارای سیستم هوشمند PID و فن جهت سیرکوله کردن هوای داخل محفظه
جنس بدنه خارجی از ورق روغنی با پوشش رنگ الکترواستاتیک
دارای دو عدد سینی از جنس استیل
کوره آزمایشگاهی الکتریکی:
کوره الکتریکی یا کوره آزمایشگاهی دستگاهی است که دارای محفظه ای کاملا عایق شده با آجر نسوز و سیمان نسوز و پنبه نسوز می باشد. این محفظه توسط المنت های قوی در اطراف ویا سقف دستگاه ، دمایی بالا تا حدود ۱۱۰۰ درجه سانتی گراد و یا 1500 درجه سانتی گراد ایجاد کرده که جهت ذوب برخی مواد و نیز گرفتن خاکستر برخی دیگر از مواد کاربرد دارد. مجهز به ترموستات و ترمومتر دیجیتال بوده و قابلیت نصب تایمر دیجیتال را نیز دارا می باشد. جنس بدنه خارجی از ورق روغنی با پوشش رنگ الکترواستاتیک می باشد. دقت نمایشگر در محدوده دمایی ۲۰۰ تا 1500 درجه سانتی گراد حدود ۱۰ الی ۱۵ درجه می باشد.
کاربرد کوره های الکتریکی 1100 درجه : جهت خاکسترگیری مواد در آزمایشگاه ها
کاربرد کوره های الکتریکی 1500 درجه : جهت ذوب مواد در آزمایشگاه ها
این دستگاه رابا نامهای کوره، کوره الکتریکی، کوره آزمایشگاهی، آون، آون حرارتی، گرم خانه، خاکسترگیر می نامند.
کورههای الکتریکی این شرکت به دو دسته اصلی تقسیم می شوند که تفاوتهای بسیار زیادی با هم دارند.
- کوره الکتریکی آزمایشگاهی 1100 درجه کاری ، با مشخصات کلی ذیل :
محدوده دمایی: 1100-200درجه سانتی گراد
دقت دمایی : 10± درجه سانتی گراد
جنس المنت : المنت وایر از جنس کرم-آلومینیوم
جنس ترموكوپل: نیکل کرم با غلاف سرامیکی
- کوره الکتریکی آزمایشگاهی 1450 درجهکاری ، با مشخصات ذیل :
محدوده دمایی: 1450-200درجه سانتی گراد
دقت دمایی : 15± درجه سانتی گراد
جنس المنت : المنت میله ای از جنس سیلیکون کاربید
جنس ترموكوپل: پلاتین رادیوم با غلاف سرامیکی
دقت نمایید که مهمترین تفاوت کوره های الکتریکی در محدوده دمایی آنهاست .لذا ابتدا به دمای مورد نظر خود و سپس به حجم دستگاه توجه کنید.
بن ماری:
بن ماری یا حمام آب به انگلیسی: (water bath) وسیلهای است که از آن در بعضی از آزمایشگاهها برای انجام تستهای سرمشناسی، ترکیب مواد اگلوتیناسیون، آزمایشهای دارویی و حتی در روشهای انکوباسیون صنعتی و غیره استفاده میشود. بهطور کلی در بعضی از این دستگاهها از آب و در بعضی دیگر روغن استفاده میشود. محدوده دمایی که بهطور معمول بن ماریها در آن فعالیت میکنند، در گستره دمای اتاق و ۶۰درجه سانتیگراد است. برای دماهای بیش از ۱۰۰ درجه سانتیگراد لازم است از یک پوشش با مشخصههای خاص استفاده شود. بن ماریها معمولاً در محدوده ظرفیت ۲ تا ۳۰ لیتر ساخته میشوند.
ساختار یک بن ماری:
اجزای بن ماری عبارتاند از: یک کنترل الکتریکی، صفحه نمایش، در یا پوشش و یک مخزن. در این نوع دستگاهها ممکن است اجزای دیگری ماند دماسنج و همزن برای ثابت نگه داشتن دما نیز به کار گرفته شود.
عملکرد بن ماری
دستگاه بن ماری از طریق اتصال به یک منبع تغذیه الکتریکی مجهز به اتصال زمین برای حفاظت از دستگاه و تضمین ایمنی کاربر راهاندازی میشود. بن ماریها عموماً با جریان الکتریکی ۱۲۰ ولت با فرکانس ۶۰ هرتز یا ۲۳۰–۲۲۰ ولت با فرکانس ۶۰/۵۰ هرتز فعال میشوند. نصب و راهاندازی این نوع دستگاهها بایستی در کنار یک سینک برای سهولت در پر و خالی کردن آن انجام گیرد.
- بررسی کنید که مکان انتخاب شده برای بن ماری تراز و دارای مقاومت لازم در برابر تحمل وزن آن در زمان پر بودن است
- اطمینان حاصل کنید که مکان انتخاب شده دارای فضای کافی برای قرار دادن نمونهها یا لوازم جانبی مورد استفاده در زمان فعالیت عادی بن ماری میباشد.
- از قرار دادن بن ماری در جایی که شدت جریان هوا زیاد و امکان جلوگیری از عملکرد عادی دستگاه وجود دارد اجتناب کنید.
روتاری:
دستگاه تبخیر روتاری که اصطلاح انگلیسی آن rotary evaporator می باشد، دستگاهی است که در آزمایشگاههای شیمی، داروسازی، صنایع غذایی، صنایع نفت و پتروشیمی برای برداشتن و تبخیر موثر حلال از نمونه به کار برده می شود.
اولین دستگاه روتاری توسط Lyman C. Craig اختراع شده و در سال 1946 توسط کمپانی بوچی (Buchi) تجاری شده و به طور گسترده مورد استفاده قرار گرفتند. امروزه معمولاً به جای استفاده از نام کامل دستگاه از اصطلاح rotavap استفاده می کنند.
روتاری ها بر اساس کاربردشان انواع مختلفی دارند. روتاری تخلیه از پایین با دمیدن گاز نیتروژن به داخل نمونه باعث سرعت بخشیدن به تبخیر فاز مایع می شود. روتاری های چرخشی با ایجاد نیروی گریز از مرکز باعث افزایش سرعت تبخیر می شوند و در روتاری های ترکیبی از حرکت دورانی و یک سیستم تقطیر مورد استفاده قرار می گیرد.
بخش های عمده یک روتاری تبخیر کننده از اجزای زیر تشکیل شده است:
- یک موتور کهبالن تبخیر یا شیشه کوچک حاوی نمونه را می چرخاند.
- یک مجرای بخار که هم به عنوان محور چرخش نمونه عمل می کند و هم رابطی است که باعث خارج شدن بخارها از نمونه می شود.
- یک سیستمخلا که باعث می شود فشار در داخل محفظه نمونه کم شده و عمل تبخیر سریع تر انجام بگیرد.
- یك حمام مایع گرم كه معمولاً از آب برای حرارت دادن به نمونه ای كه می خواهد تبخیر شود استفاده می شود.
- یك كندانسور یا مبرد با یك مارپیچ كه با عبور از میان آن بخارها خنک شده و تبدیل به مایع می شوند
- یك فلاسك جمع آوری حلال دوباره مایع شده(condensate collecting flask) در پایین كندانسور برای گرفتن حلال دوبار تقطیر
- مكانیسم مكانیكی یا موتوری برای برداشتن سریع فلاسك تبخیر از داخل حمام آب گرم.
ظروف شیشه ای استفاده شده در مسیر جریان بخار و كندانسور، می توانند ساده یا پیچیده باشند كه به هدف استفاده از دستگاه بستگی دارد. امروزه تجهیزات تجاری گوناگونی در دسترس وجود دارد كه دارای قابلیت های اولیه هستند. تجهیزات مدرن جدید، دارای ویژگی هایی از قبیل كنترل دیجیتال خلا، نمایشگر دیجیتال دما و سرعت چرخش هستند. حتی در برخی از آن ها، حسگر دمای بخار نیز وجود دارد.
هات پلیت یا هیتر:
هات پلیت یا اجاق بشقابی یک دستگاه آزمایشگاهی کوچک رو میزی است که از بیشتر از دو المنت حرارتی الکتریکی یا مشعل گازی ساخته شده است .هات پلیت یکی از تجهیزات اصلی آزمایشگاه است که در انواع آزمایشگاه ها برای گرم کردن مایعات ، جامدات یا شیشه آلات استفاده می شود . از هات پلیت در آزمایشگاه می توان به عنوان یک دستگاه مستقل از دیگر تجهیزات استفاده کرد اما هات پلیت را معمولا به عنوان جایگزینی برای مشعل های یک اجاق یا برای بخش بالایی یک کوره کوچک استفاده می کنند.
همانند یک اجاق رومیزی ، هات پلیتها دارای یک یا بیشتر از یک شعله هستند که به منظور گرم کردن مایعات یا جامدات استفاده می شود تا از این امر مطمئن شد که دمای مواد در یک سطح خاص حفظ می شود . اکثر هات پلیتها دارای یک طیف دمایی قابل تنظیم هستند ، و بعضی دارای تایمر می باشند که منبع حرارتی را بعد از مقدار مشخصی از زمان خاموش می کند
بعضی از هات پلیتهای دارای چندین شعله اجازه می دهند دمای هر شعله به صورت جداگانه تنظیم شود ، در حالی که نمونه های دیگر برای تمامی شعله ها تنظیمات مشابهی دارند ، تا به کاربر اجازه داده شود محلول های مختلف را تحت شرایط یکسان تست کند . سه سطح عنصر گرم کننده ی متفاوت مزایای مختلفی را به همراه دارند
دسیکاتور
دسیکاتور وسیله ای قابلمه ای مانند از جنس شیشه نشکن(پیرکس، بیشتر دسیکاتورها از این جنس هستند) یا فلز است. دسیکاتور دارای دو بخش است که در بخش زیری آن، ماده ای جاذب رطوبت(ماده خشک کننده) قرار می گیرد که باعث جذب رطوبت از محیط آن و ماده مورد نظر می شود. بدین ترتیب، مواد خشک کننده، رطوبت موجود را جذب کرده و از رطوبت گرفتن ماده اصلی، جلوگیری می کنند. بیشترین موادی که به عنوان جاذب رطوبت(مواد خشک کننده) در دسیکاتور استفاده می شوند عبارتند از سیلیکاژل(پراستفاده ترین)، اسید سولفوریک غلیظ، فسفر پنتا اکسید و کلسیم کلراید بدون آب. این مواد ممکن است بعد از مدتی از رطوبت اشباع شوند که معمولا به صورت تغییر رنگ در آنها قابل مشاهده است. به همین دلیل هم هر چندوقت یکبار آنها را درون کوره با دمای خاصی خشک می کنند که این دما برای مواد مختلف متفاوت است. به عنوان مثال سیلیکاژل را در دمای 150-180 درجه سانتی گراد خشک می کنند.
در بسیاری از موارد، موادی را که پس از فرآیند خشک کردن از کوره خارج می کنند، مستقیما به دسیکاتور منتقل می کنند تا از خشک شدن آنها جلوگیری شود.
بوته یا ظرف حاوی نمونه روی صفحه ی سوراخداری در دسیکاتور قرار می گیرند. پس از قرارگیری ظرف حاوی نمونه، درپوش ظرف را می گذارند. کناره های درپوش سمباده خورده هستند. معمولا این کناره هارا روغن کاری می کنند تا پس از قرارگیری درپوش آن، هوایی از دسیکاتور نشت نکند و رطوبت وارد آن نشود.
انواع دسیکاتور
دسیکاتور در دو نوع ساده و شیر دار موجود می باشد و مطرح ترین برند های آن، زیماکس چک ،شات دوران آلمان می باشد که برند های چینی نیز در تولید دسیکاتور فعالیت دارند.
دسیکاتور ها دارای دو نوع کلی هستند:
- دسیکاتور معمولی(بدون شیر(
دسیکاتورهای معمولی، صرفا یک ظرف قابلمه شکل با محل قرارگیری پودر خشک کننده هستند که ماده مورد نظر که قصد خشک نگه داشتن آنرا داریم، در آنها قرار میدهیم.
- دسیکاتور خلا(شیردار)
دسیکاتورهای خلا معمولا برای خشک کردن مواد استفاده می شود. در این دسیکاتور ها یک شیر قرار دارد که به پمپ خلا متصل می شود و از آن برای تخلیه هوا و رطوبت موجود در محفظه دسیکاتور استفاده می شود.